Konflikt serologiczny to sytuacja, która jest bardzo groźna dla noworodka. Obecnie konflikt serologiczny nie stanowi już tak dużego problemu jak jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Wciąż zdarza się jednak, że na skutek niepodania matce immunoglobuliny anty-D w czasie ciąży dochodzi do powikłań w rozwoju płodu i problemów ze zdrowiem noworodka.
Aby zapobiec konfliktowi serologicznemu, konieczne jest zastosowanie profilaktyki śródciążowej oraz okołoporodowej poprzez zastosowanie immunoglobuliny anty-D.
Konflikt serologiczny- fototerapia
Obowiązki lekarza w przypadku ryzyka konfliktu serologicznego
Każdy lekarz prowadzący ciążę zobowiązany jest zlecić wykonanie morfologii krwi, badania ogólnego moczu, oznaczenia przeciwciał anty-RhD u kobiet z ujemnym czynnikiem Rh oraz badania ultrasonograficznego. Taki panel badań zaleca Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP). W przypadku występowania wskazań – ryzyka konfliktu serologicznego, obowiązkowe jest podanie immunoglobuliny anty-RhD między 28. a 30. tygodniem ciąży.
Konsekwencje niepodania immunoglobuliny
Jednej z moich klientek lekarz nie podał immunoglobuliny anty-RhD. Doszło u niej do wytworzenia się przeciwciał, które następnie przedostały się do krwiobiegu jej córeczki. U dziecka wzrósł poziom bilirubiny. Doszło też do stopniowej anemizacji i żółtaczki. Już od następnego dnia po porodzie dziewczynka musiała być z tego powodu poddawana fototerapii. Nie mogła przebywać na sali z matką ani być karmiona piersią.
Szczęście w nieszczęściu, nie były to najcięższe powikłania jakie mogły wystąpić na skutek zaniedbania lekarza.
Choroba hemolityczna płodu
Konflikt serologiczny prowadzi do choroby hemolitycznej płodu. Może to skutkować u płodu niedokrwistością (anemią), obrzękami uogólnionymi, uszkodzeniami mózgu, a nawet zgonem wewnątrzmacicznym płodu.
Choroba hemolityczna
Choroba hemolityczna noworodka to dolegliwość, której przyczyną jest niezgodność (konflikt) w zakresie czynnika Rh lub grup krwi AB0 między matką a płodem.Najłagodniejszą postacią choroby hemolitycznej jest nadmierne niszczenie krwinek dziecka. Dziecko rodzi się z anemią, której towarzyszy zwykle powiększona śledziona i wątroba. Najczęściej nie stanowi to zagrożenia dla jego życia. Z czasem obraz krwi ulega znacznej poprawie i dziecko prawidłowo się rozwija.
Toksyczne działanie żółtaczki
Groźną postacią choroby hemolitycznej jest żółtaczka. Stężenie bilirubiny po przekroczeniu pewnego poziomu ma toksyczne działanie na mózg dziecka. W efekcie żółtaczka zmoże powodować m.in. niedosłuch czy napady padaczki.
Najpoważniejszą postacią choroby hemolitycznej noworodka jest uogólniony obrzęk płodu. Przeciwciała wytworzone przez matkę niszczą krwinki płodu. Dochodzi do zaburzeń krążenia i do tworzenia się wewnętrznych obrzęków w ważnych narządach, np. otrzewnej czy worku osierdziowym, który otacza serce. Równocześnie narasta anemia. Skutkiem obrzęków może być obumarcie płodu jeszcze w łonie matki lub zgon dziecka zaraz po urodzeniu.
Płód może być pacjentem
Nie budzi wątpliwości, że zapobieganie konfliktowi serologicznemu matki to nie jest świadczenie zdrowotne udzielane wyłącznie matce. Pozostaje związku z ciążą, ale ma bezpośredni wpływ na stan zdrowia nasciturusa.
Jeśli lekarz nie poda matce immunoglobuliny anty-D i na skutek konfliktu serologicznego dojdzie do powikłań u dziecka, to ma ono prawo do zadośćuczynienia za błąd lekarski.
Odszkodowanie dla dziecka po urodzeniu
Dziecko, reprezentowane przez rodziców, może wtedy wystąpić z roszczeniem o zadośćuczynienie za naruszenie prawa pacjenta. Przysługuje mu też dodatkowe zadośćuczynienie za szkody na zdrowiu. Za takim poglądem przemawia wprost art. 446(1) Kodeksu Cywilnego. W myśl tego przepisu z chwilą urodzenia dziecko może żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem.
O skutkach braku podania immunoglobuliny anty-D i o tym, jakie w takich sytuacjach odszkodowanie i zadośćuczynienie przysługuje matce i ojcu, napisałam też w innym poście: „Immunoglobulina anty- RhD dla matki”
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }