Milioner. Szczęściarz. Posiadacz miliona złotych. Taki, co się wzbogacił. Takie są pierwsze skojarzenia ze słowem „milion”.
Ale chyba nie chodzi o dziecko, któremu sąd przyznał milion złotych zadośćuczynienia za krzywdę? Nie chodzi o dziecko, które jest czterokończynowo porażone przez błędne decyzje podjęte podczas jego porodu? Nie raz, nie dwa, słyszałam od rodziców, że nie tyle wzięliby, ale dali każde pieniądze, byle tylko ich dziecko było zdrowe.
Niestety jednak zdarza się, że pełnomocnicy szpitali używają właśnie takich argumentów w sądzie. „Zadośćuczynienie na poziomie miliona złotych jest zbyt wysokie. Taka kwota prowadzi do wzbogacenia się poszkodowanego przez błąd medyczny.”
A gdzie w takim razie leży granica między odpowiednim zadośćuczynieniem a zadośćuczynieniem, które byłoby źródłem nieuzasadnionego „wzbogacenia” się poszkodowanego pacjenta?
Najwyższe zadośćuczynienie w Polsce – analiza wyroków
Do poruszenia kwestii wysokości zadośćuczynienia skłonił mnie fragment doręczonego kilka dni temu uzasadnienia, w którym sąd pokusił się o analizę wyroków z ostatnich lat. Właśnie w aspekcie wysokości zadośćuczynienia. Sędzia wziął pod uwagę przypadki o podobnych stanach faktycznych. Konkretnie chodzi o sytuacje, gdzie poszkodowani doznali ogromnej krzywdy, związanej z nieodwracalną utratą podstawowych funkcji życiowych i społecznych.
Są całkowicie niesamodzielni, do końca życia zdani na opiekę ze strony osób trzecich, z rokowaniami nie dającymi szans na poprawę stanu zdrowia. Krzywda, jakiej doznali, jest jedną z największych możliwych do wyobrażenia.
Z uzasadnienia Sądu
Otóż już w wyroku z dnia 25 września 2014 r. (sygn. akt I ACa 361/14), a zatem przeszło 6 lat temu, Sąd Apelacyjny w Lublinie przyznał kwotę 1.250.000,00 zł zadośćuczynienia 8 letniej w chwili wypadku dziewczynce.
W wyroku z dnia 11 grudnia 2018 r. Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie sygn. akt I ACa 174/18 za adekwatną kwotę tytułem zadośćuczynienia dla 2,5 letniej dziewczynki, poszkodowanej w wypadku komunikacyjnym, uznał kwotę 1.300.000,00 zł.
W ostatnim okresie w wyroku z dnia 26 lutego 2020 r. Sąd Apelacyjny w Krakowie w sprawie sygn. akt I ACa 144/19 uznał za adekwatną kwotę zadośćuczynienia 1.100.000,00 zł dla 26 letniego mężczyzny.
Kwoty na poziomie 1.000.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia były uznawane za adekwatne również w innych orzeczeniach Sądów Apelacyjnych:
- w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 lipca 2013 r. (sygn. akt V ACa 236/13),
- w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 września 2018 r. (sygn. akt V ACa 617/17 – w przypadku dorosłej kobiety, która uległa wypadkowi w 1999 r.),
- w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 lipca 2014 r. (sygn. akt VI ACa 1608/13 – 11 miesięczna dziewczynka, która doznała wypadku w 2011 r.),
- w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 lipca 2017 r. (sygn. akt I ACa 179/17),
- czy wreszcie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 10 lutego 2020 r. (sygn. akt I ACa 637/19).
W orzeczeniu, którego dotyczy doręczone mi właście uzasadnienie, sąd przyjął, że odpowiednim zadośćuczynieniem dla dorosłego mężczyzny w stanie wegetatywnym będzie kwota 1.200.000 zł. Domagaliśmy się 1.500.000, 00 zł.
Zadośćuczynienie za błąd przy porodzie – 2022 r.
Do tych wyroków mogę „dorzucić” kilka innych, tzw. moich spraw, które zakończyły się prawomocnymi rozstrzygnięciami w 2022 roku.
Kwotę 1.030.000,00 zł. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlk. uznał za odpowiednią w przypadku młodej kobiety. Po nieprawidłowo prowadzonym porodzie zdiagnozowano u niej mózgowe porażenie dziecięce (MPD) pod postacią ciężkiego niedowładu czterokończynowego. Poszkodowana zmarła w trakcie procesu.
Od swoich narodzin nie stała, nie chodziła, nie siedziała samodzielnie. Nie mówiła, nie widziała i nie słyszała. Miała problemy z połykaniem. Od piątego miesiąca życia była karmiona wyłącznie przez sondę żołądkową (PEG). Nie było możliwości nawiązania z nią jakiegokolwiek kontaktu. Jej stan zdrowia powodował całkowitą niezdolność do samodzielnej egzystencji i konieczność całodobowego nadzoru, opieki i pomocy ze strony innych osób przez kilkanaście lat.
Błąd przy porodzie – zadośćuczynienie
Z kolei Sąd Apelacyjny w Warszawie przyjął, że kwota 1050.000 zł. to odpowiednie zadośćuczynienie dla dziewczynki, która wskutek błędów personelu medycznego popełnionych podczas jej porodu doznała znaczącego uszczerbku na zdrowiu.
Zdiagnozowano u niej mózgowe porażenie dziecięce – postać pozapiramidową. Od urodzenia jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności. Nie jest w stanie samodzielnie wykonywać podstawowych czynności życiowych. Nie chodzi, nie przyjmuje samodzielnie pokarmów, nie mówi, wymaga stałej pomocy osób trzecich. Obserwowane są u niej zaburzenia napadowe.
Dziewczynka w związku ze swoją dysfunkcją pozostaje pod opieką szeregu lekarzy specjalistów. Proces jej usprawniania to ciągła, codzienna praca rodziców i rehabilitantów. Jej niepełnosprawność ma charakter trwały. Nie ma realnych perspektyw poprawy jej stanu zdrowia. Nieprawidłowe przeprowadzenie porodu spowodowało, że dziecko zostało pozbawiona perspektyw życiowych – możliwości prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i emocjonalnego.
Poziom kwot zadośćuczynień na przestrzeni czasu
Jak widać kwoty zadośćuczynienia na przestrzeni ostatnich 10 lat pozostają na tym samym poziomie: 1.000.000 zł. – 1.300.000 zł. A przecież w okresie kilku ostatnich lat wartość złotówki znacząco zmalała, poprzez wzrost cen i kosztów życia.
Doszło do istotnej utraty wartości pieniądza. W 2013 r. koszty życia były niższe. Zasądzane zadośćuczynienia miały większą wartość. Obecnie jest odwrotnie: koszty życia rosną, a rzeczywista wartość zadośćuczynienia maleje.
Milion złotych z 2013 r. dziś ma realną wartość jedynie 744,119,33 zł (siła nabywcza). Według popularnych kalkulatorów inflacyjnych, aby poszkodowane dziecko realnie uzyskało w 2023 r. rekompensatę na poziomie miliona złotych z 2013 r., musiałoby mieć przyznane w wyroku 1.343.870,47 zł, bo dopiero ta kwota ma obecnie taką samą siłą nabywczą jak milion w roku 2013.
Rolą zadośćuczynienia jest rekompensowanie krzywdy
Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną na tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Pamiętajmy też, że zadośćuczynienie ma charakter jednorazowy. Powinno zatem uwzględniać w sposób całościowy wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które mogą powstać w przyszłości.
Te tezy, od lat obecne w orzecznictwie sądów polskich, są nadal aktualne. Tyle, że zasądzane kwoty w coraz mniejszym stopniu realnie wynagradzają krzywdę dzieci poszkodowanych podczas porodu.
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Bardzo ciekawy wpis. Niestety – też mam podobne wrażenie – od wielu lat wysokość zadośćuczynienia pieniężnego zasądzanego przez sądy stoi w miejscu. Mimo to każdy Sąd w wyroku wskazuje, że trzeba wysokość zadośćuczynienia odnieść do stopnia wzbogacenia społeczeństwa i że musi mieć ono ekonomicznie odczuwalną wartość. Ale teoria jedno, a praktyka drugie.