Trybunał w Strasburgu wydał właśnie niezwykle ciekawy wyrok, który powinien dać do myślenia nie tylko sądom tureckim (wyrok z dnia 6 czerwca 2017 r. zapadł w sprawie Erdinç Kurt i inni przeciwko Turcji, skarga nr 50772/11), ale i polskim. ETPC wypowiedział się dość stanowczo na temat, jak sądy powinny traktować opinie biegłych.
Bez opinii nie ma wyroku, wiadomo. Gorzej, jak opinia biegłego sądowego wydana w sprawie o błąd lekarski właściwie zastępuje wyrok, a rola sędziego jest marginalna. Dotyczy to przede wszystkim oczywiście sytuacji, gdy opinia jest niekorzystna dla ofiary (poszkodowanego pacjenta). Wtedy szczególnie chętnie sędziowie powtarzają w uzasadnieniu wyroku słowo w słowo stwierdzenia biegłych, że „w sprawie nie można dopatrzyć się błędu medycznego, a działania personelu medycznego były zgodne z aktualną wiedzą medyczną.” I często nie ma znaczenia, że zarzuty do opinii biegłych są mocne, że opinia jest niejednoznaczna, nielogiczna, a czasem wewnętrznie sprzeczna.
Podobnie było w sprawie, w której orzekał Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.
Dziewczyna przeszła dwie operacje kardiologiczne. Kilka miesięcy później zdiagnozowano u dziecka ciężkie i nieuleczalne zaburzenie rozwoju psychosomatycznego, które powstało na skutek niedotlenienia mózgu. Rodzice złożyli skargę przeciwko lekarzom. Toczyło się postępowanie karne. Biegli orzekli, że dziecko jeszcze przed operacją cierpiało na poważną wrodzoną wadę serca oraz że zespół lekarzy nie dopuścił się żadnych zaniedbań w trakcie operacji. W związku z tym prokuratura umorzyła postępowanie.
Rodzice wnieśli powództwo cywilne przeciwko szpitalowi. Powołani przez sąd cywilny biegli ustalili, że blisko 100 % niepełnosprawność dziecka jest konsekwencją poważneji rzadkiejchoroby genetycznej, a lekarze nie popełnili żadnego błędu medycznego. Skarżący zakwestionowali tę opinię, zarzucając jej niepełność. Sąd oddaliłjednak ich wniosek o zlecenie przygotowania opinii uzupełniającej. W tej sytuacji powództwo o odszkodowanie za błąd podczas operacji też zostało oczywiście oddalone. Skarżący bezskutecznie odwoływali się od tego wyroku do sądu drugiej instancji, a następnie do sądu najwyższego.
Rozpatrując skargę rodziców, ETPC stwierdził naruszenie art. 8 EKPC. Ten przepis Konwencji gwarantuje prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, co obejmuje także problematykę fizycznej i psychicznej integralności człowieka. W ocenie Trybunału do biegłych należało w omawianej sprawie udzielenie jednoznacznej opinii na ile – pomijając oczywiste ryzyko związane z operacją – lekarze przyczynili się do powstania szkody.
Od odpowiedzialności uwolnić ich mogło tylko stwierdzenie biegłych, że operacja została przeprowadzona zgodnie ze wszystkimi regułami sztuki medycznej. Opinia biegłych nie odpowiadała jednak na to pytanie, w szczególności nie zawierała konkretnych informacji o tym, czy, a jeśli tak, to w czym się przejawiało postępowanie lekarzy zgodne z aktualną wiedzą medyczną.
W ekspertyzie nie było także informacji, jakie konkretne procedury zostały wykonane podczas operacji, ani w jaki sposób monitorowano stan zdrowia dziecka po operacji, kiedy najprawdopodobniej doszło do uszkodzeń neurologicznych. Jakkolwiek w konkluzji stwierdzono, że lekarze nie popełnili błędu, opinia nie wskazywała jasno, jakie konkretne okoliczności – inne niż dane z piśmiennictwa wskazujące na istnienie ryzyka – stanowiły podstawę tego wniosku. ETPC uznał zatem opinię biegłych za niewystarczającą dla oceny, czy lekarze dopuścili się zaniedbań.
Skoro opinia biegłych ma decydujący wpływ na rozstrzygnięcie sądu, który musi na niej polegać, bo sam nie dysponuje wiadomościami specjalistycznymi, to zdaniem ETPC sąd powinien odpowiednio odnieść się do zarzutów stawianych takiej ekspertyzie.
Płynie z tego taki wniosek, że opinie gołosłowne, nieuzasadnione, „nieobronione” przez biegłych (jeśli strony mają zastrzeżenia do opinii) nie mogą być podstawą wyroku. Niby nic nowego, ale poszkodowani pacjenci mają jeszcze jeden argument w walce sądowej o swoje prawa.
Relację na temat treści wyroku oparłam na artykule Pana Adama Ploszki.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }